Alzheimer – czym jest? Czy da się go wyleczyć?

Alzheimer to schorzenie zwyrodnieniowe mózgu charakteryzujące się postępującymi zaburzeniami pamięci oraz pogorszeniem sprawności intelektualnej. Jest przyczyną zachowań, które z biegiem czasu sprawiają, że chory traci samodzielność i nie jest w stanie funkcjonować w społeczeństwie.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są przyczyny alzheimera,
• jakie są pierwsze objawy alzheimera,
• w jaki sposób diagnozuje się schorzenie i czy można je skutecznie leczyć.

Według statystyk alzheimer jest najczęstszą przyczyną otępienia u seniorów po 65. roku życia. Występowanie tego schorzenia rośnie wraz z wiekiem – u osób między 65. a 70. rokiem życia dotyczy około 1,5% populacji, ale już po 80. roku życia – nawet 30%. W Polsce na chorobę Alzheimera może cierpieć nawet 200 tys. osób. Jest to więc przypadłość spotykana częściej, niż można by się spodziewać.

Alzheimer – przyczyny i czynniki ryzyka

Bezpośrednią anatomiczną przyczyną alzheimera jest odkładanie się w mózgu nieprawidłowych białek, które tworzą nierozpuszczalne złogi. Ich obecność prowadzi do toksycznej martwicy tkanki mózgowej, a w konsekwencji – do jej zaniku.

Uważa się, że do zachorowania na alzheimera mogą przyczynić się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Zidentyfikowano jak dotąd kilka mutacji genowych, które wywołują chorobę. Wiadomo, że do zachorowania predysponują podeszły wiek, płeć (alzheimer częściej występuje u kobiet), a także niektóre choroby: nadciśnienie, cukrzyca, niewydolność serca. Może się też do niego przyczynić niezdrowy tryb życia: brak aktywności fizycznej, nieprawidłowa dieta, stosowanie używek.

Alzheimer – objawy wczesne i późne

Wczesne objawy alzheimera bywają dość mało charakterystyczne. Zarówno sami seniorzy, jak i ich bliscy często je bagatelizują, nie widząc w nich powodu do niepokoju. Tymczasem do symptomów, które powinny zwrócić uwagę bliskich czy opiekunów, zaliczają się:

• zaburzenia pamięci – senior zapomina o sytuacjach dziejących się na bieżąco, nie jest w stanie zapamiętać nowych informacji, zadaje ciągle te same pytania,
• zaburzenia językowe – w trakcie rozmowy osoba starsza zapomina słów, jej słownictwo staje się coraz uboższe, mówi coraz mniej wyraźnie i coraz rzadziej,
• zaburzenia orientacji – początkowo mogą one dotyczyć jedynie poruszania się w terenie, a z czasem – także w najbliższej okolicy czy nawet we własnym mieszkaniu,
• zaburzenia koncentracji – osoba starsza nie jest w stanie skoncentrować się na wykonywanej czynności, jakikolwiek bodziec z zewnątrz utrudnia powrót do wcześniejszego zajęcia.

To oczywiście tylko kilka przykładów, bo wczesne objawy alzheimera mogą być naprawdę różne. Osoba starsza może oskarżać bliskich, że specjalnie chowają przed nią przedmioty, stawać się podejrzliwa i bardzo rozchwiana emocjonalnie. Z czasem mogą się pojawiać napady lęku, agresji, urojenia, depresja i niemożność wykonania najprostszych codziennych czynności i demencja starcza.

Alzheimer zapobieganie i leczenie

Rozpoznanie choroby Alzheimera to wielokierunkowy proces. U pacjenta w miarę możliwości przeprowadza się wywiad lekarski (często objęta jest nim także rodzina) oraz badanie przedmiotowe. Konieczne są także testy laboratoryjne (m.in. morfologia, elektrolity, glukoza, kreatynina, hormony tarczycy, witamina B12) oraz wykonywane w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych proste testy wykrywające zaburzenia poznawcze. Czasami u seniora przeprowadza się także tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny mózgu.

Niestety, alzheimer to choroba, której nie da się wyleczyć – można jedynie hamować jego postęp oraz łagodzić objawy. U pacjentów we wczesnej fazie choroby stosuje się takie leki, jak donepezil czy rywastygmina. W fazie zaawansowanej pomocna jest memantyna, a jeśli występują zaburzenia psychosomatyczne – risperidon, olanzapina czy kwetiapina. U pacjentów ze stanami lękowymi zastosowanie znajduje m.in. citalopram.

Seniorzy z chorobą Alzheimera poza przyjmowaniem leków mogą brać udział w treningach pamięci, treningach orientacji, terapii zajęciowej czy środowiskowej. Choć schorzenia nie da się dzięki nim w pełni wyleczyć, to objawy postępują wówczas wolniej.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/151134,choroba-alzheimera

http://www.neurocentrum.pl/dcten/wp-content/uploads/martyniuk-gęca_2p.pdf

http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2015/07/pnm_2015_468-476.pdf